برنج به عنوان یکی از غلات مهم و استراتژیک غذایی در چرخه غذایی کشور است. به جرات می توان گفت در کنار نان اصلی ترین غذا در سفره خانواده ها ایرانی می باشد.
ارزش آن تنها در سر سفره غذا خلاصه نمی شود و محصولات جدا شده از آن از قبیل کاه و پوسته، سبوس، و خرده برنج، که هرکدام می تواند با اعمال روش های فرآوری به کالایی با ارزش تبدیل گردد.
در این مقاله به صورت مختصر به این محصولات جانبی می پردازیم.
1- کاه برنج: در عملیات برداشت ، حجم انبوهی از ضایعات به صورت کاه به دست می آید. اکه از نظر میزان و وزن خیلی بیشتر از شلتوک برداشت شده می باشد.
علی الرغم زمینه های متعدد بهره برداری صنعتی در کشور تاکنون برنامه ای جهت بهره برداری اصولی و صنعتی از آن و جود ندارد. به جز کاربرد ساده مانند بستر سازی آغل یا پوشش بام منازل.
با توجه به ترکیبات شیمیایی کاه برای مصارف متعددی از جمله تولید شکر و فرآورده های آن، تولید الکل اتیلیک، تولید اسید لاکتیک و تولید زانبیتول در فرآورده های غذایی و دارویی بکار می رود.
از دیگر مصارف کاه استفاده از غذای دام و ماهی، تولید کود کمپوست بستر قارچ، کاغذ سوخت و…می شود نام برد. که متاسفانه در کشور ما از این ضایعه پرکاربرد کمترین استفاده می شود.
2- پوسته شلتوک: یکی از مهمترین فرآورده های جانبی در تبدیل شالی به برنج پوسته شلتوک می باشد. که حدود ۲۰ درصد ضایعات آن را تشکیل می دهد. اگر جمع اوری پوسته و انتقال آن به صنایع تبدیلی اصولی باشد می توان از آن فرآورده هایی با ارزش تولید کرد.
از پوسته برنج در تهیه الکل فورفورال، بلوکهای سیمانی سبک، ظروف سرامیک و کاشی، از خاکستر پوسته در جمع آوری آلودگی های نفتی دریا استفاده می گردد.
همچنین در صنایع واکس سازی، رنگ سازی، نئوپان، سنباده و همچنین از پوست برنج به عنوان سوخت و تامین نیروی حرارتی ژنراتور برق استفاده می شود.
3- سبوس برنج: استفاده از سبوس به دلیل وجود میزان بالای اسید چرب محدود بوده اما روغن سبوس که توانایی کاهش کلسترول خون را دارد. از مهمترین مواد موجود در سبوس برنج می باشد که حدود ۱۳ تا ۱۵ درصد روغن داشته و برای تهیه روغن خوراکی و صنعتی از آن استفاده می شود. تفاله روغن نیز در خوراک دام بکار می رود.
از دیگر مصارف سبوس می توان آرد سبوس برنج، سبوس خشک شده، کنسانتره ویتامین B کمپلکس، ماده بکار رفته در معالجه بیماری بری بری (تولید ویتامینE) و دهها مصرف دیگر نام برد.
4- خرده یا نیمدانه: معمولا در زمان جدا سازی پوسته و تبدیل شلتوک به برنج سفید مقداری از آن به برنج شکسته تبدیل می شود. که خورده های بزرگتر در مصارف خوراک انسانی و خورده های کوچکتر در تغذیه طیور، آرد برنج، نشاسته تهیه لوازم ارایشی و…مصرف عمده دارد.
خوشه طلا بهترین برنج نیم دانه را برای شما آماده کرده است که می توانید هنگام خرید برنج آن را ثبت سفارش کنید.
8 پاسخ
عالی بود
خیلی خوب بود ممنون از شما
در سطح کشور کار خانه ای هست که مشتقات برنج رو تبدیل کنه؟
سلام
عیسی عزیز متاسفانه در کشور زیاد اهمیتی به این مسایل نمی دهند و سرمایه و زحمت کشاورزان عموما به هدر می رود
هستن اما خیلی کم
از این مشتقات چیزی به صاحب برنج نمیرسه
ما از پوسته برنج در زمستان برای گرم کردن جای خواب مرغ و اردک استفاده می کنیم
خیلی از کارخونه ها دونه های خیلی ریز برنج را به صاحبش نمیدن
خیلی باید حواستون جمع باشه
👏👏👏👏👏